Het Havenhuis van Antwerpen was vandaag het toneel van een ministeriële topconferentie van de coalitie van Europese landen tegen zware en georganiseerde criminaliteit. Op uitnodiging van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden en minister van Justitie Vincent van Quickenborne, waren Nederland, Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië, de Eurocommissaris, Europol en Eurojust te gast in de Haven van Antwerpen. De 6 landen sloten in oktober 2022 in Nederland een samenwerkingsakkoord, ondersteund door de Europese commissie. Vandaag werd een eerste stand van zaken gemaakt van het uit te voeren actieplan.
België, Nederland, Frankrijk, Duitsland, Spanje en Italië bundelen de krachten in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit, met een bijzondere focus op de drugscriminaliteit en het druggerelateerd geweld. De havens van deze landen zijn economische draaischijven en huisvesten rederijen die internationale marktleiders zijn in het transport, invoer en doorvoer van goederen en levensmiddelen. Deze logistieke hubs zijn daarom ook voor criminele organisaties belangrijke knooppunten om drugs tot bij de eindgebruikers te krijgen.
Haven als draaischijf
Hoewel er ook illegale transporten zijn over de weg en in de lucht, zijn vooral de fruitcontainers vanuit de Zuid-Amerikaanse bronlanden het middel bij uitstek om grote hoeveelheden cocaïne naar het Europees vasteland te krijgen. De internationale criminele organisaties hebben daartoe tal van ingenieuze systemen en constructies opgezet om zo veel als mogelijk de controles te omzeilen. Voor grof geld worden daarbij ook sleutelfiguren in belangrijke administratieve functies, controlefuncties en tactische functies op de dokken zelf, omgekocht. De gevoeligste containers komen in ons land aan in de Haven van Antwerpen. Op voorstel van ministers Verlinden en Van Quickenborne werd daarom door de Federale Regering fors geïnvesteerd in de versterking van de Federale Scheepvaartpolitie in de Haven van Antwerpen. Ook de douane investeert verder met de bedoeling nog meer containers te kunnen scannen.
Doorgedreven samenwerking tussen 6 Europese landen
De anti-narcocoalitie slaat de handen in elkaar om de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit aan te gaan omdat ze zich geconfronteerd ziet met dezelfde problematieken. Ze willen daarom een gezamenlijk en gelijkwaardig antwoord kunnen bieden. Zo vermijden we ook het fenomeen van het waterbedeffect. Eén haven meer of anders beveiligen dan een andere, zal er immers toe leiden dat de criminele organisaties hun activiteiten verplaatsen.
Ook een doorgedreven samenwerking met de rederijen staat voorop. Deze hebben vestigingen in de verschillende havens en zijn gebaat bij een veilige werkomgeving met medewerkers die weerbaar zijn voor voorstellen vanuit het crimineel milieu. Ook informatiedeling over de bewegingen van de containers en innovatie voor de beveiliging van containers en terminals zullen het de criminelen op termijn moeilijker moeten maken om hun drugs op het Europees vasteland te krijgen.
Hoe meer dit kan worden vermeden, hoe minder inkomsten de criminelen zullen vergaren. En ook daarop focust de coalitie van de 6 landen. Door de geldstromen bloot te leggen en de bijhorende malafide structuren die worden opgericht om het misdaadgeld wit te wassen, kunnen de criminele organisaties worden geraakt daar waar ze moeten worden geraakt: in hun portemonnee.
Hiervoor zal worden ingezet op een nog betere informatiedoorstroming tussen de 6 landen en het effectief operationeel maken van samenwerkingsverbanden tussen de verschillende veiligheids- en controlediensten van Binnenlandse Zaken en Justitie. De 6 landen namen daartoe vandaag een statement aan waarin de verschillende acties worden beschreven.
Het overleg tussen de 6 landen werd eveneens bijgewoond door de nationaal drugcommissaris Ine Van Wymersch en het hoofd van de Drug Enforcement Administration (DEA) van de Verenigde Staten. Het is de bedoeling om de expertise van de DEA te integreren in de aanpak van de 6-landencoalitie en duurzame samenwerkingsverbanden uit te bouwen.
Krachtig signaal
Het is duidelijk dat de 6 landen, in hun strijd gesteund door Europees commissaris voor Binnenlandse Zaken Ylva Johansson, Europol en Eurojust, een duidelijk en krachtig signaal geven aan de misdaadwereld. Door de krachten van de overheden van de verschillende landen te bundelen zal de impact veel groter zijn. Een impact die landen ook willen hebben in de bronlanden en in de landen die vandaag nog steeds een toevluchtsoord zijn voor criminelen waar ze probleemloos het misdaadgeld in omloop kunnen brengen en het bovendien ook wordt beschermd.
Annelies Verlinden, minister van Binnenlandse Zaken: “We moeten ons organiseren net zoals de criminele organisaties dat doen: grensoverschrijdend met een wijd en breed vertakt netwerk dat steunt op samenwerking, solidariteit en met hetzelfde doel voor ogen. It takes a network to fight a network, enkel zo kunnen we een vuist maken en onze havens en straten zo goed als mogelijk beschermen en veilig houden. Hoe beter we samenwerken en best practices delen met alle overheidsdiensten en private partners samen, hoe efficiënter onze aanpak kan worden. Deze strijd, waar ik van bij mijn aantreden heb op ingezet, zal ons geen eenvoudige overwinning opleveren. Maar in de praktijk en operationeel zetten we elke dag opnieuw stappen waardoor we het de criminelen moeilijker en moeilijker maken. Met de coalitie van 6 landen geven we bovendien ook een duidelijk signaal aan Europa, een signaal dat ik ook zal versterken tijdens het Belgisch Europees voorzitterschap van volgend jaar. Wetgevende initiatieven op Europees vlak moet de mogelijkheden rond informatie-uitwisseling nog meer faciliteren. Daarnaast is het ook belangrijk dat we als een verenigd Europa impact krijgen op de bronlanden en op de geldparadijzen.”
Vincent Van Quickenborne, minister van Justitie: “De problemen die zich in Antwerpen en elders in het land stellen, worden ook de problemen van bijvoorbeeld Duitsland en Frankrijk. De landen van de coalitie zijn zich er sterk bewust van dat criminelen geen landsgrenzen kennen en Europese havens communicerende vaten zijn op het vlak van drugssmokkel. De zes landen werken intussen goed samen en de successen tegen de drugsmaffia volgen elkaar steeds sneller op. Maar we moeten ook meer samenwerken met de Verenigde Staten. Daarom vond ik het ook belangrijk dat DEA-baas Anne Milgram aanwezig was op deze conferentie. De DEA heeft wereldwijd immers 10.000 medewerkers en bezit zeer nuttige informatie over drugscriminelen en maffiaclans wereldwijd, niet in het minst in de bronlanden. Daarnaast bepleit ik Europese uitleveringsverdragen en rechtshulpverdragen met landen zoals de Verenigde Arabische Emiraten, Marokko of Turkije waar de drugscriminelen zich schuilhouden. De andere landen geven te kennen dat ze dezelfde uitleveringsproblemen ervaren als wij. We moeten samen een vuist maken, in plaats van elk land apart. Dat geeft veel meer garantie op resultaat.”
