Op 7 februari is de 'Wet van 15 januari 2024 betreffende de gemeentelijke bestuurlijke handhaving, de instelling van een gemeentelijk integriteitsonderzoek en houdende oprichting van een Directie Integriteitsbeoordeling voor Openbare Besturen' gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Ze treedt (grotendeels) in werking op 17 februari.
Waarom een nieuwe wet?
Georganiseerde en ondermijnende criminaliteit nestelt zich de laatste jaren meer en meer in het maatschappelijk weefsel. Bepaalde ondernemingen worden gebruikt als dekmantel om geld wit te wassen en malafide handel te drijven. Steden en gemeenten detecteren deze problemen of omstandigheden vaak vroegtijdig. Het huidige wettelijk kader volstaat echter niet om deze problematiek op lokaal niveau adequaat aan te pakken. Zo is de gegevensoverdracht van relevante informatie naar de lokale besturen vaak onvolledig en/of versnipperd. Ook blijkt het moeilijk voor lokale besturen om bepaalde maatregelen van bestuurlijke politie af te dwingen. Deze nieuwe wet betreffende de gemeentelijke bestuurlijke handhaving biedt een duidelijk en uitgebreid wettelijk kader in dat verband.
Deze nieuwe wet wil de lokale besturen een specifieke rechtsgrond bieden om maatregelen te nemen gericht op het tegengaan van ondermijnende criminaliteit. Het voorziet onder andere in de mogelijkheid voor lokale besturen om een doorgedreven integriteitsonderzoek te voeren naar de vestiging of uitbating van publiek toegankelijke inrichtingen in het kader van welbepaalde economische sectoren en activiteiten en om, op basis van het resultaat van dat onderzoek, de vestigings- of uitbatingsvergunning te weigeren, schorsen of opheffen of om de inrichting te sluiten.
Daarnaast richt de wet een Directie Integriteitsbeoordeling voor Openbare Besturen (DIOB) op die toegang heeft tot relevante gegevens en informatie die kunnen worden verwerkt in een advies aan de lokale besturen, voorziet het in een instrumentarium om maatregelen van bestuurlijke politie zoals sluitingen beter af te dwingen en bouwt het de Arrondissementele Informatie- en Expertisecentra (ARIECs) verder uit. De wet vindt inspiratie in het bestaande wettelijk kader in Nederland.
(Bron: Memorie van toelichting)
