De laatste jaren worden lachgas regelmatig aangetroffen in de wagen na een ongeval. Over de effecten op de rijvaardigheid was tot op heden weinig geweten. Nieuw onderzoek in Nederland heeft nu in kaart gebracht dat er aantoonbare effecten zijn op het rijgedrag tot op zijn minst 45 minuten na het inhaleren van het product. Het goede nieuws is dat het mogelijk is om op basis van een blaastest lachgas te detecteren bij bestuurders. Vias institute is alvast vragende partij om te bekijken op welke manier dergelijke tests in ons land gebruikt kunnen worden.
Effecten van lachgas in het verkeer
Lachgas is de laatste jaren steeds populairder geworden als recreatieve drug. Ook in het verkeer wordt het steeds vaker aangetroffen in de wagen na een ongeval. Tot op heden zijn er weinig betrouwbare cijfers over het aantal ongevallen waarbij lachgas een rol speelt. De Nederlandse politie registreerde in de periode 2019-2022 ongeveer 700 ongevallen met doden en ernstig gewonden waarbij lachgas een rol speelde.
Lachgas zorgt voor een (kortstondige) roes bij de gebruiker, maar over de maar over de duur van deze negatieve impact op de rijvaardigheid was tot nu toe weinig bekend.
Nieuw Nederlands onderzoek van de Universiteit Maastricht, het Leids Universitair Medisch centrum en TNO toont nu echt aan dat tot minstens 45 minuten na het inhaleren er waarneembare effecten zijn op de rijtaak.
Voor dit onderzoek hebben de onderzoekers bij 24 personen in experimentele condities lachgas toegediend. De proefpersonen moesten daarna een computertaak uitvoeren die vergelijkbaar was met autorijden.
Uit het onderzoek blijkt dat er intense roes is na het inhaleren van ongeveer 1 minuut. De gebruiker is op dat moment totaal niet in staat om op veilige wijze deel te nemen aan het verkeer. Verder werden lichtere negatieve effecten op de rijprestaties waargenomen tot minstens 45 minuten na het gebruik.
Opspoorbaar met een blaastest en in het bloed
De onderzoekers hebben daarnaast adem-, bloed- en speekselmonsters afgenomen om na te gaan of lachgas kon gedetecteerd worden.
Het blijkt dat lachgas tot minstens 60 minuten na recreatief gebruik ervan detecteerbaar is in uitgeademde lucht en in bloed. Bij geen van de proefpersonen werd lachgas gevonden in adem- of bloedmonsters als ze geen lachgas toegediend hadden gekregen. Ook in speeksel kon lachgas worden aangetoond, maar dat werd ook gevonden bij deelnemers die geen lachgas toegediend hadden gekregen. Bij speeksel is het dus lastig om te bepalen of het gemeten lachgas het resultaat is van recreatief lachgasgebruik of een andere oorsprong heeft.
Vias voorstander om blaastests in ons land te implementeren
De blaastest is een simpele en efficiënte manier om lachgas te detecteren. Voorlopig is het enkel in een proefomgeving dat de tests uitgevoerd werden, maar op relatief korte termijn zou het mogelijk moeten zijn voor een commerciële speler om een blaastest voor lachgas op de markt te brengen.
Vias institute wil bekijken op welke manier de handhaving van lachgas op de meest efficiënte wijze kan gebeuren en welke rol blaastests daarin kunnen spelen. Zo zou het in theorie alvast mogelijk moeten worden om op lachgas te testen na een ongeval.
Voor de politie effectief op lachgas kan testen, moet de politiek eerst de wetgeving aanpassen zodat controles op het gebruik van lachgas mogelijk worden.
Verbod in ons land in de maak
Vias was al langer vragende partij om het bezit en vervoer van lachgas te verbieden. Eind december 2023 kondigde de federale regering aan dat lachgas in de drugswet wordt opgenomen. Terwijl de verkoop van lachgas voor culinaire of medische doeleinden legaal blijft, zal het oneigenlijke gebruik en het bezit en de verkoop ervan strafbaar worden.
Conclusie
Het is goed dat het op relatief korte termijn mogelijk is om na te gaan of bestuurders lachgas recent gebruikt hebben. Er zijn wel degelijk aantoonbare effecten op de rijprestaties, niet alleen kort na het inhaleren, maar minstens tot 45 minuten na het gebruik.
Vias wil bekijken op welke manier een test op lachgas kan bijdragen om een beter zicht te krijgen op de problematiek van dit fenomeen in het verkeer. De blaastest zou ook een middel kunnen zijn om te testen op lachgasgebruik bijvoorbeeld na een ongeval.
