Vijf ambtenaren van Dienst Vreemdelingenzaken mogen voortaan benoemd worden tot Officier van de Gerechtelijke Politie. Dit houdt concreet in dat zij smartphones en laptops van criminelen die illegaal in het land verblijven mogen uitlezen, op zoek naar gegevens die tot hun ware identiteit kunnen leiden. Hiermee moet onder andere de terugkeer van criminelen zonder verblijfsrecht naar het land van herkomst worden bespoedigd. Het wetsontwerp van minister van Justitie Van Tigchelt en staatssecretaris voor Asiel en Migratie de Moor dat het wettelijk kader creëert, werd vandaag goedgekeurd door de plenaire vergadering van het federaal parlement.
Als de politie verdachten van criminele feiten arresteert die illegaal in het land verblijven, gebeurt het in zowat 8 op de 10 gevallen dat zij geen bewijs kunnen voorleggen van hun identiteit. Vaak gebruikt men verschillende aliassen en valse identiteitsdocumenten. Sommigen geven een andere nationaliteit op dan ze in werkelijkheid hebben en verlenen geen medewerking om hun ware identiteit te bepalen. Het is nochtans belangrijk dat van bij de start van een onderzoek zowel justitie, politie en Dienst Vreemdelingenzaken de ware identiteit van een persoon kennen. Dit is niet enkel nuttig voor het onderzoek en vervolging, maar het is ook cruciaal voor de overbrenging van mensen zonder verblijfsrecht naar het land van herkomst. Zonder bewezen identiteit worden zij immers niet teruggenomen.
Politiediensten en Justitie focussen zich voornamelijk op het verzamelen van bewijs van gepleegde misdrijven om de verdachten te vervolgen. Mensen die illegaal in het land verblijven worden geregeld onder meerdere gekende aliassen voor de rechtbank gedaagd. De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) is evenwel het best geplaatst om uitsluitsel te geven over de precieze identiteit. DVZ beschikt immers over de nodige ervaring en expertise met betrekking tot het interpreteren van buitenlandse identiteitsdocumenten. Daarnaast is DVZ veelal in het bezit van het persoonlijk dossier van de persoon in kwestie, waarin reeds veel informatie beschikbaar is. Het inschakelen van DVZ voor identificatie van verdachten in strafonderzoeken zou de efficiëntie van zowel het onderzoek, de vervolging als finaal de uitwijzing naar land van herkomst sterk ten goede kunnen komen.
Daarom werkten minister van Justitie Paul Van Tigchelt en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor aan een gezamenlijk wetsontwerp om vijf ambtenaren van Dienst Vreemdelingenzaken te kunnen benoemen tot Officier van de Gerechtelijke Politie. Hierdoor krijgen zij de machtiging om smartphones en andere persoonlijke apparatuur zoals laptops of tablets uit te lezen op zoek naar gegevens over hun identiteit, met behulp van gespecialiseerde software. Vaak komt het voor dat foto’s van identiteitsdocumenten opgeslagen zijn op een smartphone of dat er bijvoorbeeld contact is geweest met familieleden in het thuisland. Zo wordt ook sneller duidelijk of iemand al dan niet een valse naam of identiteit aanmeet.
Deze ambtenaren van DVZ die tot Officier van de Gerechtelijke Politie zijn benoemd, treden op na machtiging van de procureur des Konings of de onderzoeksrechter. Zij zullen via Koninklijk Besluit benoemd worden en zullen de eed afleggen bij de Brusselse procureur-generaal.
Paul Van Tigchelt, minister van Justitie: “Criminelen die illegaal in het land zijn, gebruiken vaak meerdere aliassen en meten zich soms een andere nationaliteit aan. Dit bemoeilijkt niet enkel het onderzoek of vervolging, maar ook de overbrenging naar het land van herkomst. Zonder bewezen identiteit worden zij immers niet teruggenomen. Door ambtenaren van DVZ te benoemen tot Officier van de Gerechtelijke Politie hebben ze meer onderzoeksmogelijkheden om de ware identiteit en herkomst te achterhalen. Hierdoor kunnen we meer illegalen die zich inlaten met criminele activiteiten sneller terugsturen.”
Nicole de Moor, staatssecretaris voor Asiel en Migratie: “Bij gedwongen terugkeer zet de Dienst Vreemdelingen zaken altijd prioritair in op het terugsturen van personen die criminele feiten plegen. We doen dat in het belang van de veiligheid. Net om tot een juiste identificatie te komen is de mogelijkheid om een gsm te kunnen onderzoeken heel belangrijk. Mensen beweren soms dat ze geen identiteitsdocumenten hebben, maar vaak hebben ze daar foto’s van op hun gsm staan. Zodra iemand gestraft wordt kan de Dienst Vreemdelingenzaken dan al overgaan tot het opstarten van het terugkeerdossier.”
