De afgelopen weken is gebleken dat drugsbendes steeds driester te werk gaan. Geweld wordt niet gemeden, burgers voelen zich onveilig in hun eigen straat. Het aanpakken van dit fenomeen vergt een multidisciplinaire aanpak, waarbij de bestuurlijke en de strafrechtelijke pijler elkaar aanvullen. De strafrechtelijke aanpak is voornamelijk gericht op het bestraffen van daden, nadat ze zich hebben voorgedaan. De bedoeling is echter om misdrijven zoveel als mogelijk te voorkomen. Met de wet bestuurlijke handhaving – vandaag goedgekeurd door het kernkabinet – geeft minister Annelies Verlinden de lokale besturen een nieuw en duidelijk wettelijk kader om preventief te kunnen optreden tegen malafide handelaars.
"Het is alle hens aan dek. De georganiseerde misdaad nestelt zich de laatste jaren meer en meer in het maatschappelijk weefsel. Samenwerken is het enige antwoord op deze problematiek, dat weten de lokale besturen ook. Met de wet bestuurlijke handhaving komen we tegemoet aan hun vraag naar preventieve maatregelen. Zo maken we onze steden en gemeenten leefbaarder en veiliger: minder overlast, meer kans voor ondernemers en minder werk voor de Lokale Politie", aldus minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden.
Krachtlijnen van de wet
1. Integriteitsonderzoek en DIOB
Er wordt een koninklijk besluit gepubliceerd, met daarin een lijst van economische sectoren en activiteiten waarbinnen ondermijnende criminaliteit zich manifesteert in ons land. Vervolgens kunnen lokale besturen een politieverordening nemen, waarin ze de voor hun grondgebied relevante economische sectoren en activiteiten uit het koninklijk besluit opnemen die relevant zijn voor hun grondgebied. Voor die sectoren zullen gemeenten dus de uitbating controleren.
Op basis van het nieuwe wettelijk kader zullen lokale besturen die economische sectoren en activiteiten onderwerpen aan een integriteitsonderzoek. Tijdens het integriteitsonderzoek kan het lokaal bestuur een consultatie verrichten van bepaalde eigen databanken, een advies vragen aan de lokale politie, ...
Een belangrijk aspect van het integriteitsonderzoek is het raadplegen van een nieuw te creëren centrale databank, waarin alle beslissingen van lokale besturen inzake integriteitsonderzoeken zullen worden opgenomen. Op die manier kunnen lokale besturen verifiëren of bijvoorbeeld een uitbating gekend is in de databank en dus bij andere lokale besturen.
Om toegang te hebben tot alle relevante informatie, voorziet de wet bestuurlijke handhaving ook in de oprichting van een Directie Integriteitsbeoordeling voor Openbare Besturen (DIOB) bij de FOD Binnenlandse Zaken. De DIOB zal als centrale instantie toegang kunnen vragen tot relevante informatie, bijvoorbeeld van de gerechtelijke overheid, de antiwitwascel, de belastingsinspectie, de sociale inspectie, ... en de lokale besturen kunnen adviseren in het kader van het integriteitsonderzoek.
Als uit het integriteitsonderzoek blijkt dat er een link is met strafbare feiten gerelateerd aan georganiseerde misdaad en ondermijnende criminaliteit, zal het lokaal bestuur de uitbating kunnen sluiten.
2. Bestuurlijke verzegeling en bestuurlijke dwangsom
Met de bestuurlijke verzegeling en bestuurlijke dwangsom worden in deze wet twee bijkomende instrumenten gecreëerd. Deze instrumenten laten het toe om de effectieve afdwingbaarheid op het terrein mogelijk te maken. De bestuurlijke verzegeling biedt de mogelijkheid om de toegang tot een gesloten inrichting af te sluiten, de bestuurlijke dwangsom dwingt de verantwoordelijke tegemoet te komen aan de opgelegde maatregel.
3. Arrondissementele Informatie- en Expertisecentra
In de provincies Antwerpen, Limburg en Namen werden reeds Arrondissementele Informatie- en Expertisecentra (ARIEC’s) opgericht. Een ARIEC adviseert lokale overheden en politiezones, en organiseert gecoördineerde acties met o.a. inspectiediensten, politie, brandweer en parket met als doel georganiseerde criminaliteit een halt toe te roepen. Met de wet bestuurlijke handhaving wordt een ARIEC opgericht in elk gerechtelijk arrondissement.
"De aanpak van de georganiseerde criminaliteit is een prioriteit voor de Federale Regering. We investeren deze legislatuur €310 miljoen extra in de politie. Zowel de Federale als de Lokale Politie worden versterkt, er wordt verder ingezet op internationale samenwerking, … Daarnaast is ook een belangrijke rol weggelegd voor Justitie. Dankzij de wet bestuurlijke handhaving kunnen ook de lokale besturen preventief optreden tegen malafide handelaars", vat minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden haar visie samen.
Het voorontwerp zal volgende week worden bevestigd door de Ministerraad, waarna het voor advies wordt voorgelegd aan de Raad van State, waarna het wetgevend proces in het Parlement wordt verdergezet.
